2023-2024 eğitim öğretim yılının başlamasıyla Eğitim İş Edirne Şubesi, piyasa araştırması sonrası ortaya çıkan okul harcamalarına ilişkin değerlendirmede bulundu.
Asgari ücretle çalışıp çocuk okutan bir ailenin eğitim masrafı haricinde ihtiyaçlarını karşılayabilmesinin mümkün olmadığını söyleyen Edirne Eğitim-İş Edirne Şubesi Mali Sekreteri Erhan Toprak, “Okul harcamaları; Okul Öncesi öğrencisi için 9 bin TL, İlkokul öğrencisi için 11 bin TL, Ortaokul öğrencisi için 13 bin TL, Lise öğrencisi için 14 bin TL olarak hesaplanmıştır. Çalışmamızın ortaya koyduğu mali tabloya baktığımızda, asgari ücret ve civarı ücret gelirinin, eğitim masraflarının karşılanmasını ailenin sağlıklı beslenmesinin sağlanmasını ve insan onuruna yakışan bir yaşamın tesis edilmesini mümkün kılmadığı anlaşılmaktadır” diye değerlendirdi.
“ASGARİ ÜCRETLİ BİR AİLE ÇOK ZOR DURUMDA”
Erhan Toprak, “Bu çalışmada, 2023-2024 eğitim öğretim yılı başlarken okul hazırlıkları ve okul sürecinde öğrencilerimizin günlük ihtiyaçları değerlendirilerek yapılan piyasa araştırmasına göre ortalama harcamalar belirlenmiştir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in açıklamasına göre ülkemizde çalışan nüfusun yüzde 37’si asgari ücretle çalışmaktadır. Asgari ücretin altında maaş alan emeklilerimiz, asgari ücrete yakın maaş alan emeklilerimiz ile asgari ücret düzeyinde maaş alan çalışanları da dikkate aldığımızda, asgari ücret civarı gelire sahip olanların oranı yüzde 60’ların üzerine çıkmaktadır. Asgari ücretle geçinmeye çalışan bir ailenin bir çocuğu olması halinde bile maaşından eline kalan miktar ile kira, gıda, gider faturaları gibi ihtiyaçlarını karşılaması mümkün görülmemektedir. Her eğitim kademesinde bir çocuğu olan bir ailenin sadece eğitim harcamalarını karşılayabilmesi mümkün değildir. Türkiye Çocuk Araştırması 2022 Raporu’na göre; peynir ve yoğurt gibi süt ürünlerini her gün tüketemediği belirtilen çocukların oranı yüzde 42,2, ekmek veya makarna gibi tahıl içeren yiyecekleri her gün tükettiği belirtilen çocukların oranı yüzde 62,4, meyveyi her gün tüketmediği belirtilen çocukların oranı yüzde 49,5, sebzeyi her gün tüketmediği belirtilen çocukların oranı yüzde 67; et, tavuk veya balığı her gün tüketmediği belirtilen çocukların oranı yüzde 87,3 olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada ortaya çıkan sonuçlar maalesef aynı tabloyu ortaya koymaktadır” dedi.
“OKUL İHTİYAÇLARI OKUL ÖNCESİ 9 BİN, İLKOKULU 11 BİN, ORTAOKUL 13 BİN, LİSE 14 BİN LİRA”
Öğrencilerin okul giderleri, beslenme, ulaşımı ve sosyal aktiviteler ile harcanan rakamları değerlendiren Toprak “Okula başlarken okul ihtiyaçları için yapılan harcamalar; Okul Öncesi öğrencisi için 9 bin TL, İlkokul öğrencisi için 11 bin TL, Ortaokul öğrencisi için 13 bin TL, Lise öğrencisi için 14 bin TL olarak hesaplanmıştır. Asgari ücretin 11 bin 402 TL olduğu günümüz koşullarında asgari ücretli bir ailenin, bir çocuğu okula gidiyorsa maaşının tamamını okul hazırlıklarına ayırması gerektiği, 2 veya 3 çocuğu varsa sadece okul hazırlıkları için en az iki asgari ücret tutarı kadar gelire ihtiyacı olduğu açıktır” diye konuştu.
” HAYATTA KALABİLMEK İÇİN MUCİZEYE İHTİYAÇ VAR”
Erhan Toprak, “Asgari harcamalar ile öğle yemeğinde sağlıklı beslenmeden yoksun olarak beslenme koşulları sağlandığında bile bir çocuğun eğitim harcamaları asgari ücretin en az yüzde 11’ini kapsamaktadır. İki çocuğu olan ailelerde bu oran yüzde 23’lere ulaşmaktadır. Harcamaların asgari düzeyde tutulduğu, hijyen malzemelerinin ve bazı dersler için gerekecek araç gereç alınması da dikkate alındığında eğitim harcamalarının aile bütçesinin önemli bir bölümünü kapsadığı net olarak ortaya çıkmaktadır. Günümüz ekonomik koşullarında, oturulamayacak durumda olan evlerin bile kirasının en az 10 bin TL olduğu, temel gıda maddelerinden ekmeğin 7,5 TL, peynirin kg fiyatının 150 TL olduğu dikkate alınırsa geçinmekten ziyade hayatta kalabilmek için mucizeye ihtiyaç olduğu açıktır” dedi.
” 11 BİN 402 LİRA İLE GELİR ÇARESİZLİĞİ YAŞANIYOR”
Eğitim hakkının dışında yaşam hakkının da tehlikede olduğunun altını çizen Erhan Toprak, “Asgari ücretle yaşamaya çalışan ve okula giden bir çocuğu olan ailenin, eğitim harcamaları ve hayatta kalabilmek için diğer ihtiyaçlarına yönelik harcamaları incelendiğinde; 18 bin 402 TL’lik aylık harcamalar karşısında 11 bin 402 TL bir gelir, çaresizliği ortaya koymaktadır. Ülkemizde ailelerin çocuk sayısı ortalaması iki çocuk olarak tespit edilmiştir. İhtiyaçlar belirlenirken tek çocuk, tek kalem, tek silgi, bir çift ayakkabı hesaba katılmıştır. Maalesef ki öğrencimiz kalemini bir yıl boyunca bitirmeden kullanmanın yolunu bulacak, kıyafetleri, ayakkabıları eskimeyecek, aile makarna, ekmek, zeytin peynir ve yumurta dışında gıda tüketmeyecek olsa bile aylık yaklaşık 8 bin TL’ye daha ihtiyaç olacağı, eğer iki çocuk varsa aylık bir asgari ücretin daha gerekli olacağı anlaşılmaktadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanan 2022 Temmuz ayı istatistiklerine göre, ülkemizde 15 milyon 987 bin 428 işçi olduğu düşünüldüğünde, çalışma yaşamında yer alan işçilerimizin yüzde 62,54’ü asgari ücret almaktadır. Yoksulluk sınırı altında maaş alan 3 milyon 262 bin kamu çalışanı, 2 milyon 440 bin memur emeklisi ile asgari ücret altında maaş alan emeklilerimizi de dikkate aldığımızda ülkemiz ekonomik koşullarında eğitim hakkının yanında yaşam hakkı da tehdit altındadır” diye noktaladı.
