CHP Tekirdağ Milletvekili Dr. Candan Yüceer, “Klorpirifos çocuklarda sinir sistemine çok zararlı ve AB’de kullanımı yasak. Tarım ve Orman Bakanlığı 2016 yılında bu tarım zehrini yasaklamış ve piyasadan toplatılması kararını almıştı. Ancak hala ülkemizde kullanılıyor. Bakanlık 2016’dan bu yana bu zehrin piyasadan toplatılması süreci ve kalıntı izleme çalışmaları ile ilgili bir veri paylaşmıyor, bu nedenle tükettiğimiz ürünlerde bu zehirler var mı yok mu bilmiyoruz. Bu zehirler bir şekilde sofralarımıza geliyor” dedi.
CHP PM Üyesi ve Tekirdağ Milletvekili Dr. Candan Yüceer, Türkiye’den gönderilen gıda ürünlerinde bulunan insan ve doğa sağlığı açısından riskli olan pestisitleri Meclis gündemine taşıdı. AB ülkelerine Türkiye’den ihraç edilen narenciye ürünlerinde Klorpirifos isimli pestisitin bulunduğunu ve ürünlerin iade edildiğini belirten Dr. Yüceer şu şekilde konuştu: “Ülkemizden Avrupa Birliği’ne ihraç edilen ürünlerde yıllardır pestisit kalıntı analizleri yapılmaktadır ve bu analizlerin kayıtlarına erişmek mümkündür. Sistemde yer alan son iki yıllık kayıtları gözden geçirdiğimizde ülkemiz tarımında kullanılması yıllardır yasak olmasına rağmen hala kullanılan çok sayıda pestisit olduğu görüyoruz.
“KLORPRİFOS ÇOCUKLAR İÇİN EN TEHLİKELİ 12 TOKSİK MADDEDEN BİRİ”
AB ülkelerine Türkiye’den ihraç edilen narenciye ürünlerinde Klorpirifos isimli tarım zehri çıkıyor. Ürünler reddediliyor. Klorpirifos çocuklarda sinir sistemine çok zararlı ve AB’de kullanımı yasak. Ülkemizde kullanılıyor. AB ülkelerinde yapılan analizlerde ürünlerde belirlenen Klorpirifos miktarı inanılmaz yüksek. Klorpirifos Dünya Sağlık Örgütü’nce çocuklar için en zararlı 12 toksik maddeden biri olarak niteleniyor.
Gıda mühendisi ve akademisyen Bülent Şık’ın araştırmasına göre yakın zamanda Rusya ve AB ülkelerine ihraç edilen narenciye ürünlerimizin üzerinde yapılan kontrollerde yasal mevzuata aykırı Klorpirifos kalıntısı içerdiği tespit edilen ürünler iade edildi. AB ülkelerine Türkiye’den ihraç edilen gıda ürünlerinde yapılan analizlerde, 2020 yılında uygunsuz çıkan örneklerin yaklaşık dörtte birinin, 2021 yılında ise beşte birinin tarımsal üretimde kullanılması yasaklanmış pestisit içerdiği belirtildi. İade edilen bu ürünlerin akıbeti ise net değil. İmha mı ediliyor, yoksa tekrar iç piyasaya mı sürülüyor? Bu da ayrıca Bakanlığın yanıtlaması gereken bir soru.
“BAKANLIK 2016’DAN BU YANA KLORPİRİFOS İLE İLGİLİ HERHANGİ BİR VERİ PAYLAŞMADI”
Tarım ve Orman Bakanlığı 2016 yılında bu tarım zehrini yasaklamış ve piyasadan toplatılması kararını almıştı. Ancak Bakanlık o günden bu yana bu zehrin piyasadan toplatılması sürecine yönelik herhangi bir paylaşım yapmadığı gibi kalıntı izleme çalışmalarında da Klorpirifos kalıntısı tespit ettiği gıda ürünleri ile ilgili de bir veri paylaşmadı. Bu zehirler bir şekilde sofralarımıza geliyor. Tüm uyarılarımıza rağmen AKP iktidarı her zaman yaptığı gibi günü kurtaracak geçici çözümlere ve söylemlere başvuruyor.
“EKONOMİ KÖTÜYE GİTTİKÇE VATANDAŞLARIMIZIN BESLENME KALİTESİ DÜŞÜYOR”
Diğer yandan Klorpirifos piyasada iki farklı kimyasal formda bulunuyor. Bunlardan biri Klorpirifos etil diğeri ise Klorpirifos metil olarak adlandırılıyor. Avrupa Birliği Komisyonu 23 Temmuz 2020 tarihinde aldığı kararla bebekler ve çocukların gelişimi için zararlı olan Klorpirifos etil gibi Klorpirifos metili tarım zehrini de yasakladı. Ancak bizim ülkemizde Klorpirifos metil ile ilgili henüz bir yasaklama kararı getirilmedi. Yani bu zehir serbestçe kullanılmaya devam ediyor.
Ne yazık ki yurttaşlarımız korkunç bir şekilde kalitesiz besleniyor. İşlenmiş gıdalarda kimyasallar, sebze ve meyvelerde tarım ilaçları korkunç boyutta. Bunun en önemli nedeni kötü ekonomi yönetimi. Çiftçi toprağına gübre dahi atamayacak hale gelmişken, gıda fiyatları inanılmaz boyutlarda artarken imkânı olmayan çiftçi çaresiz maliyeti düşürmek için bilinçsizce bu zehirleri kullanıyor. Vahim pahalılık altında alım gücü düştükçe, yokluk arttıkça yurttaşlarımız da en ucuza yöneldiği için kalitesiz besleniyor.”
Dr. Yüceer konu ile ilgili Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tarafından yanıtlanması isteğiyle meclise soru önergesi verdi. Dr. Yüceer’in Bakan Pakdemirli’den yanıtlamasını istediği sorular şu şekilde:
1) Rusya ve AB ülkelerine 2021 yılında ihraç edilen narenciye ürünlerinde Klorpirifos pestisiti kalıntısı iade edildiği doğru mudur?
2) 2016 yılından bu yana ülkemizde yürütülen kalıntı izleme çalışmalarında il bazında kaç adet gıda ürününde pestisit analizi yapıldı? Bu analizlerin sonucunda kaç adet üründe Klorpirifos kalıntısı tespit edildi?
3) Klorpirifos dışında Bakanlığınız Türkiye’de hangi yasaklı pestisitlerin kullanıldığını tespit etmiştir?
4) Çocukların sinir sistemine ve bilişsel gelişimine zarar verdiği için kullanılması AB ülkelerinde yıllardır yasak olan Klorpirifos Türkiye’de neden hala kullanılıyor?
5) 2016 yılından bu yana piyasadan toplatılan Klorpirifos içeren tarım ilacı miktarı nedir?
6) Tarım zehri nedeniyle iade edilen tarım ürünlerine ne olmaktadır? İade edilen zehirli ürünler iç piyasaya sürüldü mü? Sürülmediyse ne yapıldı?
7) Ülkemizde satılan ürünlerde de Klorpirifos kalıntısı var mı?
8) 2016 yılından bu yana kaç çeşit tarım ürünü tarım zehri nedeniyle iade edilmiştir?
9) 2016 yılından bu yana tarım zehri nedeniyle Rusya ve AB ülkeleri tarafından iade edilen tarım ürünü miktarı nedir? İade edilen ürünlerin değeri toplamda kaç Türk Lirası’dır.
10) AB tarafından Temmuz 2020’de yasaklanan Klorpirifos metil zehri Türkiye’de neden hala yasaklanmamıştır? Bu konu ile ilgili Bakanlığınızın bir çalışması var mıdır?
