Trakya Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından düzenlenen ve Edirne tarihinde önemli yer tutan konuların alanında uzman konuklar tarafından değerlendirildiği “Edirne Konferansları” programının son konuğu, Araştırmacı-Yazar Cengiz Bulut oldu.
Milli Mücadele döneminde işgallere karşı büyük bir direniş gösteren Trakya Paşaeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurucularından Kasım Yolageldili’nin, mücadele ve fedakârlıkla dolu yaşamı, “Edirne Konferansları” programında ele alındı. Trakya Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin Edirne Konferansları programına konuşmacı olarak katılan tarih araştırmacısı ve yazar Cengiz Bulut, Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurucularından ve Milli Mücadele döneminin önemli kahramanlarından Kasım Yolageldili’yi anlattı.
Trakya Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Konferans Salonu’nda düzenlenen programa Rektör Yardımcısı Prof. Ahmet Hamdi Zafer, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü Doç. Dr. Nurten Çetin ile akademisyenler, öğrenciler ve vatandaşlar katıldı.
Konferansın açılış konuşmasını yapan Merkez Müdürü Doç. Dr. Nurten Çetin, Edirne Konferansları’nın ilkini, konferansın düzenlenmesinden bir gön önce vefat eden Edirne’nin en eski diş hekimi Tekin Sayınbaş ile düzenlediklerini ifade ederek, çok önemli bir değeri kaybetmenin üzüntüsünü yaşadıklarını kaydetti. Tekin Sayınbaş ile başlayan konferans serileri hakkında katılımcılara bilgiler aktaran Doç. Dr. Nurten Çetin, yeni dönemde farklı konu ve konuklarla bir araya gelmeye devam ettiklerini belirterek “Yerel tarihçi ve çok zengin bir arşivi olan Cengiz Bulut, bugün bizlere çok orijinal bir bilgi sunacak. Kendisinin bu konuda çeşitli belge ve bulgulara dayanan bir de kitabı var. Kitabı okuduğumda, o dönemi bilen bir tarihçi olarak diğer kaynaklarda olmayan bilgileri sunduğunu gördüm. Kasım Yolageldili’nin ailesiyle yakından tanışıyor olması oldukça önemli. Kendisine teşekkür ederken Kasım Yolageldili’yi de rahmet ve minnetle anıyorum.” ifadelerini kullandı.
“Edirne’nin bilinmeyen kahramanı” olarak tanımladığı Kasım Yolageldili’nin hayat hikâyesini ve Milli Mücadele’ye olan katkısını, uzun uğraşlar sonucunda kaleme aldığı “Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Kurucularından Kasım Yolageldili” adlı kitabından yola çıkarak dinleyicilerle paylaşan Cengiz Bulut, onun Edirne ve Trakya kadar Anadolu’nun kurtuluşunda da önemli rol oynadığını söyledi.
Kasım Yolageldili’nin, Milli Mücadele döneminden Cumhuriyet’in kuruluş aşamasına kadar hayatın her alanında yer alan, vatan ve millet sevdalısı bir insan olduğunu vurgulayan Cengiz Bulut, “Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Doğu ve Batı Trakya’nın Yunanistan işgaline karşı koymak ve Türk-Müslüman halkının hak ve hukukunu korumak amacıyla Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin dört kurucusundan biri olmuştur. Edirne’nin 25 Temmuz 1920 yılında Yunanlılar tarafından işgal edilmesi üzerine Bulgaristan’a geçerek önce Kızanlık, daha sonra Eski Zağra’da çeteler oluşturmuş, onun oluşturduğu ve Mustafa Kemal’in Batı Trakya’da görevlendirdiği Fuad Balkan’ın komutasındaki çeteler, Edirne ve Batı Trakya’da Yunan birliklerine, karakollarına baskınlar yapmış, bu sayede Trakya’dan Yunan tümenlerinin Anadolu’ya geçmelerini önleyerek Mustafa Kemâl’in Anadolu’daki Milli Mücadelesi’ne büyük katkılar sağlamıştır. 1936 yılında vefat ettiği güne kadar hayatın her alanda etkin rol oynamış, ömrünü vatanın ve Edirne’nin sorunlarına çareler aramakla geçirmiştir.” dedi.
Kasım Yolageldi’nin, Edirne’nin önde gelen çiftçi ve tüccarlarından olduğunu, aynı zamanda ithalat ve ihracat yaparak Edirne ve ülke ekonomisine ciddi katkılar sağladığını dile getiren Cengiz Bulut, servetini Milli Mücadele yolunda harcamaktan çekinmediğini belirterek, “Belgesi olmadığı için kitapta yer vermedik ancak bizzat ilk ağızdan dinlediğim, kızının anlattığı bir anekdot var. İnönü ve Atatürk, Kasım Yolageldili’ye bir haber göndererek Milli Mücadele’ye maddi anlamda destek olmasını istiyor. Kasım Yolageldili binlerce dönüm toprak işliyor, ticaret yapıyor ve buralardan elde ettiği ciddi bir gelir var. Kızının anlattığına göre bir katır arabası altın veriyor. Altınlar 11 muhafız ile evinden teslim alınıyor ve Ankara’ya ulaştırılıyor. Bunun belgesi yok ancak kitapta da yer verdiğimiz daha erken dönemden iki tane senet var. İsmet İnönü’nün, Edirne’de Harbiye Kışlası’nda Kolağası olduğu dönemde kendisine altın veriyor. Onları belgesi olduğu için kullandık. Kasım Efendi, o dönemde çok zengin ve servetini bu yolda harcamaktan da çekinmeyen biri.” dedi.
Anadolu’da zaferin kazanılmasından sonra Trakya’nın da Yunan işgalinden kurtulmasını takiben, 24 Kasım 1922’de Türk jandarmasının Edirne’ye gelip asayişi sağladığını belirten Cengiz Bulut, 1923 yılında Cumhuriyetin ilanı ile Kasım Yolageldili’nin Edirne’ye belediye başkanı olduğunu söyledi. Belediye başkanlığı sırasında da kent ve bölge ekonomisine yön verecek pek çok kuruluş ve işletmenin kurulmasına öncülük ettiğini ifade eden Cengiz Bulut, ömrünü Trakya ve Edirne’de yaşayan insanların özgür ve refah içerisinde yaşaması için harcadığını ve 20 Haziran 1936’da vefat ettiğini dile getirdi.
Trakya Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Ahmet Hamdi Zafer de programda emeği geçenlere ve Araştırmacı-Yazar Cengiz Bulut’a teşekkür ederek Edirne sevdalısı Kasım Yolageldili’yi bir kez daha saygı ve minnetle andıkları ifade etti. Program, hediye ve teşekkür belgesi takdiminin ardından günün anısına toplu fotoğraf çekimi ile sona erdi.
